De magische wereld van kindertekeningen

Het tekenproces

Er valt ontzettend veel informatie uit een tekening te halen. Je kunt denken aan hoe een kind zichzelf ziet, zijn omgeving ervaart, wat zijn verlangens en mogelijkheden van groei zijn. Wetenschappelijk is er veel onderzoek naar kindertekeningen gedaan. Door de tekening met aandacht en kennis te lezen kun je beter op het gedrag inspelen en weet je ook wat de tekenaar echt nodig heeft. Hoe ideaal want een kind kan dat lang niet altijd zelf aangeven.

Als pedagogisch medewerker sta je aan het begin van het tekenproces, hoe verloopt dit? En wat kan ik als pedagogisch medewerker daarin stimuleren?
Ik wil allereerst in deze blog iets globaal vertellen over de tekenontwikkeling.
In de eerste 3 jaren zie je nog niet veel herkenbare dingen op papier. Dit noem je de vormeloze fase. Kinderen oefenen en ervaren vooral beweging. Kinderen beginnen met tekenen zodra ze tekenmateriaal vast kunnen pakken, rond 1 a 1,5 jaar.

Grenzeloze fase is de fase waarin er nog over de rand van het papier wordt getekend. (van die tekeningen die op het tafelblad verdergaan, dat zul je vast herkennen) Het blad heeft geen vaste plek. Het kind voelt nog geen grenzen en staat volop in verbinden met de buitenwereld. En ervaart zichzelf en moeder nog als 1.

Eivormige tekening

Het kind tekent nu op het papier en maakt cirkels, soms in elkaar, soms los van elkaar. (Meestal in de leeftijd zo tussen 2-3 jaar) Deze fase loopt gelijk met de eerste hechtingsfase. Het kind voelt zich ergens bij horen, veiligheid en geborgenheid geeft het weer. Als kinderen op latere leeftijd veel eivormen tekenen kan dit te maken hebben met een behoefte en verlangen naar bescherming en geborgenheid.

Slangvormige tekening

geven aan dat er een doel is om te bereiken. Gericht willen handelen. En de angst die dit soms met zich mee brengt.

Spiraalvormige tekening

(komt voor in de leeftijd 2-4 jaar). Deze vorm symboliseert ontwikkeling en groei, van binnen naar buiten (open worden). De reden dat kinderen spiralen tekenen is dat ze steeds verder loskomen van hun ouders, steeds meer naar buiten toe ontwikkelen

Cirkelvormige tekening

Het kind begint te ontdekken wie hij is (eigen identiteit, eigen wil)

Koppoter:

een cirkel met 4 strepen als armen en benen. Later komen er meer details aan. (Dit kan getekend worden door kinderen tussen de 2 maar soms ook pas vanaf 4 jaar). Het kind ervaart vooral, daarom is het hoofd en buik ineen.

Koppoter krijgt een buik:

het kind krijgt meer bewustzijn van het lijf. Als het kind nog vaag bewust is van zijn onderlijf tekent hij de romp aan de onderkant nog open. Vaak gaat dit samen met zindelijkheid. Zodra het kind zindelijk is sluit ook de romp in de tekening. Bijzonder he!

De koppoter wordt steeds verder uitgebreid en gedetailleerd. Daar omheen worden ook andere personen of voorwerpen getekend.